Przygotowanie ptaków do lęgów

Wielu miłośników kanarków nie chce zakładać hodowli, ale jednocześnie chce chociaż raz wychować młode kanarki. Specjalnie dla nich opracowany jest niniejszy artykuł.

Przygotowanie ptaków do lęgów. 

Wśród hodowców, prawie przy każdej rozmowie na temat młodych ptaków i hodowli, jest powtarzane zdanie, że ptaki trzeba przygotować do lęgów.
Postaram się tutaj opisać w skrócie co się za tym określeniem kryje.
Przygotowanie ptaków do lęgów jest to okres od zakończenia sezonu lęgowego do jego rozpoczęcia w kolejnym roku. Obejmuje on przede wszystkim odpoczynek ptaków, poprawę ich kondycji, wzmocnienie organizmu, przezimowanie i stopniowe pobudzanie do lęgów.

Odpoczynek ptaków

Okres lęgowy jest okresem wzmożonej pracy rodziców. Wysiłek odchowania młodych jest bardzo duży, a rodzice usiłują wykonać tę pracę najlepiej, nawet za cenę swojego zdrowia. Dlatego kanarki po okresie lęgowym muszą odpocząć, nabrać odpowiedniej tkanki tłuszczowej, która pozwoli im przezimować oraz muszą uzupełnić braki w organizmie. Na ten okres przypada również pierzenie. Młode ptaki w tym okresie nabierają kondycji.

Zimowanie ptaków

Jest jednym z najistotniejszych zadań, ale wielu hodowców w tym okresie wykonuje sporo błędów. Aby ptaki mogły być prawidłowo pobudzone do lęgów potrzebują okresu przezimowania, tzn. co najmniej ośmiu tygodni z długością dnia poniżej 8 godzin.

Typowym błędem hodowców jest po okresie lęgowym (czerwiec) krótki odpoczynek (do listopada), a następnie w okresie listopad-grudzień gwałtowne zwiększanie długości dnia w celu pobudzenia i uzyskania lęgów w okresie grudzień-styczeń. W takiej hodowli kanarki mają krótki okres odpoczynku i praktycznie brak zimy, co powoduje, że lęgi są słabe, młode i rodzice często chorują, w gnieździe są puste jajka itp.

Oczywiście zimowanie to nie tylko długość dnia. W okresie zimy temperatura w hodowli powinna być odpowiednio niższa (optymalnie 5-10 stopni), a pokarm ubogi. Nie zaleca się w okresie zimy podawania smakołyków, pokarmu jajecznego oraz zieleniny, która podana po okresie spoczynku działa bardzo pobudzająco.

Pobudzanie ptaków

Po okresie zimowania długość dnia stopniowo się zwiększa, temperatura wzrasta, a pokarm staje się bardziej urozmaicony. W skład diety zaczyna wchodzić zielenina oraz skiełkowane ziarno, które mocno pobudza ptaki do lęgów. Gdzieś w okolicy przekraczania 11-12 godzin w długości dnia ptaki zaczynają lęgi. Śpiew samców jest ostrzejszy, głośniejszy, samice zaczynają szukać materiałów na gniazda. Niektórzy hodowcy mówią, że istotniejsze jest pobudzenie samców niż samic i np. rozpoczynają pobudzanie samców wcześniej, w osobnym pomieszczeniu. Moim zdaniem nie jest to dobry pomysł, gdyż w naturze samce nie mają innej długości dnia niż samice, a osobiście uważam, że taki pogląd wziął się z niedoceniania roli samic w lęgach, które ma, jak myślę, źródło w hodowli kanarków harceńskich i mylnych poglądów o genetyce śpiewu tych kanarków.

Gotowa para
Samica jest gotowa do lęgów kiedy szuka materiału na gniazdo i skupie wszystko co tylko może się nadawać. Szuka też miejsca na gniazdo, np. znosi strzępki papieru do pojemnika z ziarnem i usiłuje się w nim zmieścić. To sygnał, że samica jest pobudzona – należy dać gniazdo i materiał do tego budowy (szarpanka).
Samiec jest gotowy do lęgów kiedy będąc z samicą w klatce śpiewa jak nakręcony, czasami w trakcie śpiewu rozkłada lekko skrzydła i kiwa się z nogi na nogę.

Zbyt młode ptaki

Ptaki z danego roku powinny rozpocząć lęgi w roku następnym. Optymalny początek lęgów w Polsce to okres marzec-kwiecień. Zakłada się, że minimalny wiek ptaka, aby mógł rozpocząć lęgi to 8 miesięcy. Łączenie zbyt młodych ptaków może spowodować puste jajka lub ich zaparcie, co może doprowadzić do śmierci samicy.

Podstawowe błędy:

– brak odpoczynku ptaków,
– brak okresu zimowania,
– zbyt wczesne pobudzanie kanarków do lęgów (np. w grudniu),
– łączenie ptaków, które nie są gotowe do lęgów,
– zbyt mała zmiana pomiędzy latem a zimą (ta sama długość dnia, temperatura, ten sam pokarm)

I problemy z nich wynikające:

– brak pobudzenia płciowego samic (puste jajka, nie składanie jajek, nie budowanie gniazda, agresywność wobec samców),
– brak pobudzenia płciowego samców (bezpłodność, brak zainteresowania partnerką),
– puste (nie zapłodnione), zbyt małe jajka,
– zniesienie tylko jednego-dwóch jajek,
– porzucenie gniazda lub składanie jajek poza gniazdem,
– samica nie wije gniazda,
– zaparcie jajka